30-lecie instytutów: zaawansowany system w w obszarze zaginięć i poszukiwania osób
W 2024 r. instytuty Wydziału Cybernetyki obchodziły jubileusz 30-lecia działalności. Z tej okazji przypominamy projekty badawcze i wdrożenia opracowane przez pracowników Wydziału. Jednym z nich jest projekt pt. „Opracowanie bazy danych oraz narzędzia do semantycznego poszukiwania informacji i zarządzania wiedzą w obszarze zaginięć i poszukiwania osób”, którego celem było stworzenie systemu wspierającego działania służb porządkowych w obszarze poszukiwań osób zaginionych. Projekt ten, realizowany przez Instytut Systemów Informatycznych pod kierunkiem dr. hab. inż. Ryszarda Antkiewicza, prof. WAT, stanowi przykład zastosowania zaawansowanych metod informatycznych i sztucznej inteligencji w praktycznych zastosowaniach w zakresie bezpieczeństwa.
Projekt zrealizowany został w ramach konkursu NCBiR nr DOB-BIO9/12/01/2018 w obszarze obronności i bezpieczeństwa państwa poprzez konsorcjum: Wyższą Szkołę Policji w Szczytnie (lider projektu), Wojskową Akademię Techniczną, Transition Technologies S.A. Gestorem i odbiorcą wyników projektu była Komenda Główna Policji.
Celem projektu była budowa modułów bazy danych oraz narzędzia do semantycznego poszukiwania informacji i zarządzania wiedzą w obszarze zaginięć i poszukiwania osób. Była to odpowiedź na kluczową potrzebę centralnej bazy danych zawierającej informacje na temat prowadzonych spraw zaginięć osób wraz z funkcjami szybkiego, kojarzeniowego wyszukiwania podobnych spraw wcześniejszych, wspomagania decyzji i czynności operacyjnych oraz zapewnienia efektywności poszukiwań.
System zbudowano w architekturze wielowarstwowej, która obejmuje warstwy modułów:
- „analizy danych” – oparta na bazie gromadzącej wiedzę, wykorzystująca metody uczenia maszynowego, modele ontologiczne oraz metody semantycznego przetwarzania danych i eksploracji dużych zbiorów danych, z funkcjami tworzenia i utrzymanie wiedzy w bazie. Jako zasadnicze funkcje realizuje: okresowe aktualizacje metod klasyfikacji, okresowe eksploracje danych przeprowadzana na przypadkach zaginięć, rekomendacje poziomu poszukiwań, typowanie przyczyn zaginięcia;
- „interfejsu użytkownika” – oparta na programowych i graficzno-tekstowych interfejsach dla użytkownika końcowego, w tym do wizualizacji danych oraz dla wprowadzających dane źródłowe (np. dane dotyczące psychologicznych wzorców zachowań);
- „obsługi składu danych” – oparta na operacyjnej bazie danych z narzędziami do gromadzenia, przechowywania i przetwarzania danych operacyjnych;
- „wnioskowania geo-lokalizacyjnego i wizualizacji przestrzennej” - aplikacja webowa umożliwiająca w pełni stanowe zarzadzanie sytuacjami operacyjno-taktycznymi realizowanych poszukiwań, w tym:
- podkłady mapowe,
- mapy tematyczne (analityczne),
- model behawioralny osoby zaginionej,
- warstwy map pogodowych,
- warstwy śladów GPS zespołów poszukiwawczych,
- pomiary odległości, powierzchni obiektów geograficznych,
- wyznaczania profili terenu, stref zalewowych oraz stref widoczności;
- „planowania poszukiwań” – moduł oferujący trzy algorytmy wyznaczania stref poszukiwań: metodę statystycznych zachowań wyznaczającą koncentryczne strefy poszukiwań, metodę statystycznych zachowań z określonym kierunkiem przemieszczenia, metodę stref poszukiwań z wykorzystaniem impedancji terenu i algorytmu zalewowego. Pozwala na zdefiniowanie stref poszukiwań wieloma metodami jednocześnie, uwzględniając weryfikację różnych modeli behawioralnych zaginionego i graficzne porównanie zasięgów poszczególnych stref w kontekście analizowanego terenu i mapy.
Zrealizowany projekt, wspiera policję w poszukiwaniu osób zaginionych, odpowiadając na kluczową potrzebę centralizacji danych oraz automatyzacji analizy przypadków zaginięć. Dzięki zaawansowanym narzędziom semantycznym, system umożliwia szybkie i trafne kojarzenie informacji, co znacznie skraca czas reakcji służb poszukiwawczych i zwiększa skuteczność działań operacyjnych. Budowa systemu w architekturze wielowarstwowej, obejmującej zarówno zaawansowaną analizę danych, jak i elementy geo-lokalizacji oraz wizualizacji przestrzennych, stanowi nowoczesne rozwiązanie w obszarze bezpieczeństwa państwa.
Grafika: WCY