Cyberwojna i autonomiczna AI – technologie WCY na IN.SE.CON 2025
Gra wojenna, symulująca planowanie obrony NATO w operacjach wielodomenowych, oraz system AIDA – autonomicznych agentów AI, którzy w czasie rzeczywistym wykrywają i neutralizują zagrożenia cybernetyczne, to dwa rozwiązania Wydziału Cybernetyki WAT zaprezentowane podczas Międzynarodowego Kongresu Cyberbezpieczeństwa IN.SE.CON 2025, który odbył się 2-3 kwietnia 2025 roku w Poznaniu. Wydarzenie skoncentrowane było na aktualnych zagrożeniach w cyberprzestrzeni oraz prezentowaniu nowych technologii i strategii ochrony danych.
W obliczu dynamicznie zmieniającej się sytuacji geopolitycznej i rosnących zagrożeń w cyberprzestrzeni, skuteczna obrona cyfrowa staje się jednym z kluczowych filarów bezpieczeństwa narodowego. Konflikt na wschodzie nie tylko redefiniuje współczesne strategie wojenne, ale także uwidacznia znaczenie nowych technologii oscylujących wokół operacji wielodomenowych i sztucznej inteligencji wspierającej procesy decyzyjne. Polska mierzy się dziś z wojną hybrydową prowadzoną przez Rosję, a jednym z głównych celów ataków pozostaje infrastruktura krytyczna – podkreślił w środę w Poznaniu wicepremier i minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski podczas konferencji prasowej otwierającej Międzynarodowy Kongres Cyberbezpieczeństwa IN.SE.CON.
Zaznaczył, że nigdy wcześniej polski rząd nie inwestował tak dużych środków w cyberbezpieczeństwo, wzmacniając ochronę zarówno infrastruktury wojskowej, jak i cywilnej, a także wspierając przedsiębiorstwa w obliczu rosnących zagrożeń.
„Polska jest dzisiaj państwem, który jest, śmiało można to powiedzieć, na hybrydowej wojnie z Rosją. Ta wojna toczy się już tutaj, na polskim terytorium. Umiemy ją wygrywać, umiemy odpierać te incydenty, umiemy w tym świecie cyfrowym dobrze się chronić. Dobrze chronić obywatela i polskie instytucje.”
- powiedział wicepremier Krzysztof Gawkowski.
Z kolei Wiceminister Obrony Narodowej Cezary Tomczyk mówił o codziennych wyzwaniach, z jakimi mierzą się Siły Zbrojne RP.
– „Polscy żołnierze przez całą dobę chronią nas przed zagrożeniami w cyberprzestrzeni. W samym wojsku notujemy od 5 do 6 tysięcy cyberataków rocznie”
– poinformował. Podkreślił także:
– „Wygra ten, kto będzie umiał połączyć domeny XX i XXI wieku – drony i okopy, satelity i rowy przeciwpancerne.”
Podobnie jak w ubiegłym roku, Wydział Cybernetyki Wojskowej Akademii Technicznej miał swój aktywny udział w wydarzeniu. Podczas Kongresu na stoisku WAT obecny był dziekan Wydziału Cyberentyki dr hab. inż. Zbigniew Tarapata, prof. WAT, a por. mgr inż. Łukasz Czerniszewski oraz pchor. Antoni Przeperski zaprezentowali dwa rozwiązania: grę wojenną (Wargame for Collective Defence Planning Process of EDT Supported MDO) oraz system AIDA (Deployable Autonomous AI Agent). Nasze stoisko odwiedzili m.in. Minister Cyfryzacji Krzysztof Gawkowski oraz sekretarz stanu w Ministerstwie Obrony Narodowej Cezary Tomczyk.
Wirtualne bitwy, realne wnioski. Przygotowanie do nowoczesnych konfliktów zbrojnych
Zespół z Wydziału Cyberentyki WAT we współpracy z NATO przygotował i przeprowadził grę wojenną dotyczącą planowania obrony zbiorowej NATO w operacjach wielodomenowych. W ramach cyklu Innovation Continuum 2024 eksperci z WAT współtworzyli scenariusz symulujący realizację Artykułu V NATO, a także aplikację do odwzorowania ruchów przeciwników. Opracowana symulacja była kluczowym elementem wydarzenia SHINE we Włoszech, gdzie ponad 300 przedstawicieli wojskowych, przemysłu oraz instytucji badawczych testowało te technologie w realistycznych scenariuszach operacyjnych.
Grę wojenną pt. „Wargame for Collective Defence Planning Process of EDT Supported MDO” przeprowadzono z udziałem polskich oficerów Sztabu Generalnego, Dowództwa Operacyjnego RSZ i Centrum Doktryn i Szkolenia SZ. Kluczową rolę w rozgrywce odegrał gen. dr Sławomir Wojciechowski, który jako dowódca obu stron testował skuteczność nowoczesnych technologii w realnych warunkach pola walki. Dzięki symulacji udało się ocenić wpływ przełomowych technologii na zdolność NATO do odstraszania i obrony, a także skuteczność dowodzenia międzydomenowego.
Autonomiczni agenci AI przyszłością obrony cybernetycznej
Drugim rozwiązaniem zaprezentowanym na stoisku WAT przez por. mgr inż. Łukasza Czerniszewskiego i pchor. Antoniego Przeperskiego był projekt AIDA, rozwijany w ramach międzynarodowego konsorcjum pod przewodnictwem Wojskowej Akademii Technicznej. AIDA to system autonomicznych agentów AI, zdolnych do wykrywania i neutralizowania zagrożeń cybernetycznych w czasie rzeczywistym.
Projekt AIDA koncentruje się na integracji systemów sztucznej inteligencji w obronie cybernetycznej (CDA) i odpowiada na pięć kluczowych wyzwań: autonomię, integrację, wirtualizację, uniwersalność i przeciwdziałanie. Opracowywani w projekcie agenci AI są w stanie wykrywać zarówno znane, jak i nieznane zagrożenia, analizując ruch sieciowy i przeciwdziałając cyberatakom. Technologia ta ma duże znaczenie dla przyszłości cyberbezpieczeństwa Polski i jej sojuszników.
IN.SE.CON 2025: synergia wojska, nauki i przemysłu dla cyberobrony
Zdaniem dziekana Wydziału Cybernetyki dr. hab. inż. Zbigniewa Tarapaty, prof. WAT:
„Tegoroczna odsłona IN.SE.CON pokazała, jak ważną rolę w skutecznym zarządzaniu cyberbezpieczeństwem, zarówno od strony organizacyjnej, jak i technicznej, odgrywa współpraca sfery cywilnej i administracyjnej państwa, w tym rządowej, ze sferą wojskową, co podkreślali obaj ministrowie obecni na kongresie. Wydział Cybernetyki WAT wpisuje się bardzo mocno w tę współpracę, poprzez kształcenie w obszarze informatyki, kryptologii i cyberbezpieczeństwa zarówno kadr technicznych na studiach I-ego i II-ego stopnia oraz jednolitych magisterskich, jak i kadr menadżerskich na studiach podyplomowych MBA z zarządzania cyberbezpieczeństwem. Prezentowane na kongresie wyniki projektów badawczych, w tym realizowanego w konsorcjum międzynarodowym projektu AIDA, podkreślają również rolę badawczo-rozwojową Wydziału w tych obszarach.”
Prezentacje Wydziału Cybernetyki WAT podczas IN.SE.CON 2025 spotkały się z dużym zainteresowaniem zarówno przedstawicieli wojska, jak i sektora prywatnego. Gra wojenna oraz system AIDA podkreślają rolę współpracy między NATO, UE, naszymi sojusznikami, środowiskiem akademickim i przemysłem, który może prowadzić do opracowania nowoczesnych, skutecznych rozwiązań w zakresie bezpieczeństwa.
Absolwenci WAT współtworzą i chronią polską cyberprzestrzeń
Wydział Cybernetyki WAT od sześciu lat kształci kadrę menedżerską na studiach MBA „Zarządzanie Cyberbezpieczeństwem”. Wśród uczestników tegorocznego kongresu znalazło się wielu jego absolwentów – zarówno w roli panelistów, jak i przedstawicieli biznesu, co podkreśla rangę wydarzenia, podczas którego szczególnie mocno zaakcentowany został temat cyberbezpieczeństwa we współczesnym świecie. Przykładem jest wygłoszony pierwszego dnia IN.SE.CON 2025 wykład przez wykładowcę na studiach MBA gen. bryg. dr. inż. Mariusza Chmielewskiego – adiunkta na Wydziale Cybernetyki, a jednocześnie Zastępcę Dowódcy Komponentu Wojsk Obrony Cyberprzestrzeni. W ramach Programu Sceny Głównej zaprezentował on temat „Implementacja systemów Sztucznej Inteligencji na potrzeby prowadzenia operacji wielodomenowych”, zwracając uwagę na rosnącą rolę AI w nowoczesnych działaniach operacyjnych. Jak tłumaczył generał Chmielewski:
„W operacjach wielodomenowych, które stanowią odpowiedź na wyzwania współczesnych konfliktów hybrydowych, kluczowe znaczenie zyskują inteligentne systemy zarządzania polem walki (BMS), umożliwiające dynamiczne budowanie i udostępnianie świadomości sytuacyjnej oraz uzyskanie przewagi decyzyjnej. Współczesne środowisko operacyjne generuje niewyobrażalne wolumeny danych – zarówno z rozpoznania, jak i z aktywności w domenie informacyjnej – dlatego tylko zdolność do ich automatycznego przetwarzania, percepcji i wnioskowania, oparta na suwerennie rozwijanych technologiach, gwarantuje efektywne dowodzenie i adaptacyjne prowadzenie działań bojowych. Suwerenność technologiczna w tym kontekście to nie tylko niezależność, ale przede wszystkim zdolność do projektowania własnych rozwiązań w obszarze sztucznej inteligencji, inteligentnej sensoryki i systemów wspomagania decyzji, które determinują tempo i skuteczność reakcji na nowoczesnym polu walki.”
IN.SE.CON 2025 wyraźnie pokazał, że rozwój nowoczesnych technologii, takich jak sztuczna inteligencja, jest niezbędny dla bezpieczeństwa i obronności. Współpraca środowisk wojskowych, akademickich oraz przemysłu stanowi podstawę skutecznych strategii cyberbezpieczeństwa, które będą kształtować przyszłość operacji wielodomenowych.
Nowe technologie, nowe zagrożenia, nowe rozwiązania – pod takim nieoficjalnym hasłem można podsumować Międzynarodowy Kongres Cyberbezpieczeństwa IN.SE.CON 2025, który odbył się w Poznań Congress Center. Wydarzenie zorganizowane zostało przez MON i Grupę MTP.
Tekst: Magdalena Moszczyńska
Fot. Mateusz Pyśk, Mariusz Maciejewski WAT
Źródło: mns.com