Technologia opracowana w WAT przełomem w wymianie strategicznych danych
W Wojskowej Akademii Technicznej zaprezentowano pierwsze polskie połączenie kwantowe, uzyskane z zastosowaniem polskich urządzeń i krajowej technologii, gwarantujące pełne bezpieczeństwo przesyłania informacji.
17 marca 2025 r. w Klubie Wojskowej Akademii Technicznej odbyła się odprawa dotycząca prezentacji wyników badań nad użyciem kwantowej dystrybucji klucza w systemach łączności państwa, w której uczestniczyli: Wicepremier i Minister Obrony Narodowej Władysław Kosiniak-Kamysz, Wicepremier i Minister Cyfryzacji Krzysztof Gawkowski, Wiceministrowie: Stanisław Wziątek i Paweł Olszewski, Dyrektor Centrum Operacyjnego MON Artut Kołosowski, Rektor-Komendant WAT gen. bryg. prof. dr hab. inż. Przemysław Wachulak, Dowódca Komponentu Wojsk Obrony Cyberprzestrzeni gen. bryg. Karol Molenda oraz przedstawiciele Ministerstwa Obrony Narodowej i Ministerstwa Cyfryzacji. W konferencji wzięli również udział przedstawiciele realizujący projekt OptoKrypt, m.in. Dyrektor Instytut Optoelektroniki WAT dr hab. inż. Krzysztof Kopczyński i kierownik projektu płk dr hab. inż. Marek Życzkowski.
„Jeżeli chcemy być bezpieczni, musimy chronić bazy danych, którymi dysponujemy. Poufność danych, ochrona danych osobowych i wykorzystanie tego we wszystkich obszarach naszego życia są dzisiaj bardzo potrzebne. Walutą, a często zdobyczą, która jest najbardziej atrakcyjna na świecie, stają się dane, wiedza i dostęp do baz danych. To jest coś, co musimy w absolutny sposób chronić. (…). Polska wymyśliła najlepszy system połączeń kwantowych, chroniący wrażliwość przesyłanych danych”
- mówił podczas spotkania Wicepremier W. Kosiniak.
Pionierskie połączenie między Wojskową Akademią Techniczną a Ministerstwem Cyfryzacji z wykorzystaniem polskich układów kwantowej dystrybucji klucza (QKD) pokazało możliwości zwiększenia niezależności cyfrowej i potencjał krajowych urządzeń w zakresie bezpiecznej łączności. Opracowana technologia łączności kwantowej gwarantuje pełną odporność na przechwycenie przesyłanych informacji.
„Przeprowadzone połączenie to dowód na to, że Polska staje się liderem w rozwoju technologii kwantowych. Opracowanie i wdrożenie własnego systemu QKD umacnia nasze bezpieczeństwo narodowe i suwerenność cyfrową. Dzięki polskim rozwiązaniom jesteśmy w stanie nie tylko chronić kluczowe systemy teleinformatyczne, ale także rozwijać sektor gospodarki opartej na innowacjach”
– podkreślił Wicepremier i Minister Cyfryzacji Krzysztof Gawkowski.
Nowy standard bezpieczeństwa cyfrowego
Narzędzie – System Modularnych Układów Kwantowej Kryptografii Optycznej – powstało w ramach projektu OptoKrypt realizowanego przez konsorcjum w składzie: Instytut Optoelektroniki WAT (lider), TELDAT Sp. z o.o. i NASK Państwowy Instytut Badawczy, finansowanego przez NCBR. Projekt zainicjowały i nadzorują Wojska Obrony Cyberprzestrzeni, wyznaczając jako gestor nowe standardy i kierunki rozwoju w bezpieczeństwie przesyłania danych. Rozwiązanie jest kluczowym elementem europejskiej inicjatywy łączności satelitarnej.
Odbiorcą pierwszego polskiego szyfrowanego połączenia kwantowego był Wiceminister Cyfryzacji Paweł Olszewski.
„Zmiana zasad szyfrowania, którą umożliwia technologia kwantowej dystrybucji kluczy, otwiera nowy rozdział w zapewnianiu cyberbezpieczeństwa. Wprowadzenie tej technologii do systemów administracji publicznej, sektora obronnego i gospodarki pozwoli nam budować odporną na przyszłe zagrożenia infrastrukturę komunikacyjną. Dzięki technologii QKD możemy tworzyć systemy komunikacyjne odporne na najnowocześniejsze zagrożenia, w tym ataki wykorzystujące komputery kwantowe. To rewolucja w myśleniu o bezpieczeństwie danych”
– ocenił Minister Olszewski.
Technologia QKD gwarantuje pełną odporność na przechwycenie i podsłuchiwanie przesyłanych informacji. W obliczu rosnących zagrożeń cybernetycznych, w tym ze strony komputerów kwantowych, zdolność do zabezpieczania strategicznej komunikacji ma kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa państwa.
Polska na czele europejskiej sieci QKD
Demonstracyjne połączenie między Wojskową Akademią Techniczną a Ministerstwem Cyfryzacji wykorzystało dwa zestawy QKD oraz węzeł zaufany w NASK. Połączenie zostało zabezpieczone protokołem IPSEC z szyfrowaniem AES-256, co zapewnia pełną odporność na przechwycenie danych.
Polska aktywnie uczestniczy w europejskim projekcie EuroQCI, którego celem jest stworzenie infrastruktury kwantowej dla krajów Unii Europejskiej. Projekt EuroQCI jest częścią szerszej inicjatywy, w której Komisja Europejska współpracuje ze wszystkimi 27 państwami członkowskimi Unii Europejskiej oraz Europejską Agencją Kosmiczną (ESA). Zakłada on wybudowanie naziemnych światłowodowych sieci QKD, które będą łączyć się za pomocą satelitów.
Nasz kraj dysponuje największą w Europie siecią do kwantowej wymiany kluczy – 1 770 km światłowodów, na których zbudowano szkielet sieci QKD łączącej Warszawę, Poznań, Gdańsk, Kraków i Wrocław. W skali globalnej plasuje nas to na drugim miejscu, zaraz po Chinach. W rozwój technologii kwantowej komunikacji zaangażowane są również polskie podmioty, takie jak Creotech, PCSS i Exatel, które współtworzą europejskie standardy cyberbezpieczeństwa.
Dzięki wysiłkowi polskich naukowców pierwsza wersja technologii QKD jest gotowa do działania.
„Wojskowa Akademia Techniczna rozwija badania podstawowe w zakresie technologii fotonicznych układów kwantowych oraz prowadzi projekty badawczo-wdrożeniowe dotyczące technologii kwantowych w zastosowaniach wojskowych i gospodarce. Od ponad 70 lat kształcimy kadry wojskowe i cywilne przygotowując przyszłych inżynierów – dowódców, a także nową generację informatyków – informatyków kwantowych. A to wszystko dla poprawy bezpieczeństwa naszego kraju”
– powiedział Rektor-Komendant WAT gen. bryg. prof. dr hab. inż. Przemysław Wachulak.
Projekt OptoKrypt otwiera nowe perspektywy nie tylko dla administracji, lecz także dla sektora finansowego i obronnego. Technologia QKD może być stosowana także w przyszłościowych rozwiązaniach, takich jak kwantowa łączność satelitarna i ultra-bezpieczne usługi chmurowe. To przełom w zakresie ochrony strategicznych danych państwowych i infrastruktury krytycznej. System umożliwia szyfrowaną komunikację między centrami danych oraz instytucjami administracji publicznej i zapewnia najwyższy poziom bezpieczeństwa wymiany informacji.
Ewa Jankiewicz
rzecznik prasowy WAT
źródło: MON, Ministerstwo Cyfryzacji
fot. Mariusz Maciejewski, Piotr Konieczny